Cesarskie cięcie

       Cięcie cesarskie, co powinna kobieta wiedzieć

       W ostatnim czasie nastąpił duży postęp w medycynie w położnictwie, neonatologii i anestezjologii, teraz zabieg cięcia cesarskiego niesie ze sobą dużo mniejsze ryzyko, niż 100 lat temu, a nawet 20 lat temu. Pomimo tego postępu w medycynie nie można uniknąć zagrożeń ze strony matki, jak i płodu. Trzeba zdawać sobie sprawę, czym taki zabieg jest , gdyż wiele kobiet ulegając modzie, same decydują się na takie ukończenie ciąży z różnych powodów. Nie ma tu miejsca na dyskusję, jeżeli chodzi o dobro matki, czy płodu, ze względu na lepszy monitoring dobrostanu płodu, szybciej można wykryć ewentualne zagrożenia, zanim one wystąpią, odstępuje się od zabiegów położniczych takich jak kleszcze, próżnociąg, obroty ręczne wewnątrz maciczne i zewnątrz maciczne, te zabiegi niosły ze sobą ogromne ryzyko dla matki i płodu. Jest wiele sytuacji w położnictwie które są wskazaniem do zabiegowego ukończenia ciąży, ale wiele kobiet pomimo tego , że nie ma zagrożenia, jednak decydują się na taki zabieg, gdyż powodem jest ich strach przed bólem

       zbyt długim porodem, albo nawet bardziej prozaicznych przyczyn, bo teraz kiedy kobiety pracują w firmach nie mogą sobie pozwolić na opóźnienia w pracy, mają "napięte terminy", poród musi być wkalkulowany w terminarz, dokładnie co do dnia, albo ze względów estetycznych, albo raczej praktycznych, drogi rodne pozostają w nienaruszonym stanie, z takie powody nie są najlepszym usprawiedliwieniem. Cięcie cesarskie można przyrównać do wyjścia ewakuacyjnego. Pewna położna powiedziała bardzo ciekawe słowa "Gdyby Pan chciał , żeby kobiety rodziły dzieci przez brzuch, to by nam zamontował suwaki". Jak wiadomo z wyjścia awaryjnego nie korzysta się na co dzień, choć coraz więcej sytuacji w położnictwie które mają uzasadnienie w wyborze takiego postępowania, postęp medycyny daje większe możliwości monitorowania i coraz wcześniejszego rozpoznawania nieprawidłowości nie tylko u matki, ale także i u płodu , jeżeli dojdzie do takiej sytuacji, zabiegowe zakończenie ciąży może okazać się najlepszym wyjściem. Wskazania można rozróżniać ze względu na różne aspekty, ze względu na:
osobę: płodowe, matczyne
na moment zagrożenia : ciąża, poród
wtedy można rozróżnić zabieg planowy, czyli taki, że wcześniej się ustala postępowanie i datę, lub nagły. Względne ( można rozważyć próbę porodu drogami i siłami natury ), lub bezwzględne ( stan wymaga zakończenia ciąży zabiegiem ) Wiele książek zostało napisanych na ten temat, chce jednak pokrótce wspomnieć terminy medyczne, które tajemniczo, a są często używane Wielowodzie- Zwiększona ilość płynu owodniowego, co powoduje nadmierne rozciągnięcie mięśnia macicy, przyczyną mogą być wady nerek u matki, lub u płodu, co juz jest wskazaniem do zabiegu ( towarzyszy mu często nadciśnienie ), kolejną sytuacją towarzyszącą tej jednostce chorobowej jest nadmierne rozciągnięcie mięśnia macicy, czynność skurczowa jest zbyt słaba, skurcze są rozkojarzone i nieregularne, macica nie kurczy się dobrze po porodzie, tzw. Zwijanie macicy jest upośledzone, może nastąpić krwotok. Małowodzie- Zbyt mała ilość płynu owodniowego, macica opięta jest na płodzie warunki dla dziecka nie są korzystne, w czasie czynności skurczowej mięśnia macicy, skurcze są bardzo silne, rozkojarzone, może wystąpić skurcz tężcowy, czyli jeden silny skurcz bez przerwy, stały. Nawet w czasie fizjologicznego skurczu występuje upośledzony przepływ krwi przez łożysko do płodu, a tym bardziej kiedy ten skurcz jest o wiele silniejszy niż fizjologiczny i dużo dłuższy, tym samym zagrożeniem dla płodu jest zamartwica wewnątrzmaciczna przez niedotlenienie.

Wady płodu, choroby płodu - poród siłami natury jest stresujący dla dziecka, jeżeli występuje jakieś dodatkowe obciążenie w postaci choroby narządów wewnętrznych płodu, może to pogorszyć stan ogólny dziecka, wady budowy płodu np. W postaci guza nowotworowego, wodogłowie (zbyt duża główka ), bliźniaki syjamskie, każda taka sytuacja jest przeszkodą porodową, może utrudnić, albo wręcz uniemożliwić poród drogami natury. Duży płód - W ostatnich latach coraz więcej dzieci rodzi się z wagą ok. 5000G, co może być przyczyną problemu otyłości w społeczeństwie, zażywanie hormonów, niezdrowa żywność, faszerowana hormonami, żeby przyspieszyć wzrost zwierząt, oraz kolejna choroba cywilizacyjna cukrzyca ( zwykła lub ciążowa ). Zbyt duże dziecko nie jest w stanie urodzić się drogami natury.

Infekcja wewnątrzmaciczna - jest wiele przyczyn powodujących infekcję wewnątrzmaciczną , najważniejsze jest to, żeby płód nie przebywał w środowisku zagrażającym zdrowiu i żeby ewentualnie można było w razie potrzeby rozpocząć terapię antybiotykową. Dobrostan płodu jest bardzo ważny, trzeba prowadzić ścisły monitoring, występuje tutaj także zagrożenie dla matki.
Wrodzona łamliwość kości 0 choroba genetyczna uniemożliwiająca poród siłami natury, ze wzg. na ewentualne zagrożenia połamaniem kości szczególnie miednicy, gdyż są one bardzo kruche.

Wady budowy miednicy kostnej u matki - obręcz kostna jest nie podatna na rozciąganie, może ona stanowić barierę porodową, dlatego jest bardzo ważne jeszcze podczas ciąży przeprowadzenie wywiadu, z uwzględnieniem, ewentualnych chorób powodujących zniekształcenia w kościach, operacje, wypadki.. Pod koniec ciąży mierzy się cyrklem położniczym wymiary zewnętrzne miednicy i na tej podstawie można stwierdzić, czy miednica, nie jest krzywa, co mogło by stanowić problem w czasie porodu. Najważniejszy wymiar, to sprzężna zewnętrzna, jest ona miedzy okolicą krzyżową, a górnym zew. Brzegiem spojenia łonowego, nie może ona być mniejsza niż 17cm, poniżej tej wartości poród drogami natury jest raczej niemożliwy. Wymiar ten jest tylko orientacyjny, gdyż niemożliwością jest zmierzenie rzeczywistych wymiarów wewnętrznych stanowiących ograniczenie kanału rodnego. Każda nieprawidłowość może powodować zmniejszenie płaszczyzn przez które przechodzi główka płodu, co może sprawiać, że część przodująca zostanie przyhamowana, lub stanie w kanale rodnym. Prawidłowo zbudowana miednica kostna jest tak "zaprojektowana", że każde zagłębienie ma swoje znaczenie np Zagłębienie krzyżowo- biodrowe służy jako miejsce dla twarzyczki ( patologiczne odwrócenie twarzyczki w stronę spojenia łonowego zwiększa obwód części przodującej ), owalny kształt wchodu daje miejsce dla główki, która wstawiając się ustawia się bokiem, a nastanie w zagłębieniu krzyżowo-biodrowym obraca się, żeby barki mogły wstawić się do wchodu. W momencie wstawiania się główki do wchodu miednicy następuje proces nakładania się kości czaszki płodu, żeby mogła zmieścić się w kanale rodnym, ale to ma też swoje granice, jakiekolwiek anomalie powodują złe wstawianie się, nieprawidłowe obroty główki, albo główka w ogóle nie może sie wstawić. Przy prawidłowym wstawianiu punkt prowadzący, czyli najniższy punkt na główce, prawidłowo jest nim ciemiączko tylne, każde odchylenie od tej normy powoduje zwiększenie obwodu części przodującej, co jest zagrożeniem. Infekcje u matki - ( okolice warg sromowych ) wszelkiego rodzaju choroby weneryczne ( rzęśistkowiec, kłykciny kończyste, lub wirus opryszczki narządów rodnych, ze wzg. Na umiejscowienie i zagrożenie przeniesieniem na płód podczas porodu drogami natury.

"Stara" pierwiastka, wspomagane poczęciei - w ostatnich latach coraz więcej kobiet, najpierw stawia na karierę zawodową, a dopiero później planuje tworzenie rodziny, potomstwa, dlatego z każdym rokiem jest coraz większy odsetek kobiet po 35 r.ż., które pierwszy raz zachodzą w ciążę,po 30r.ż jajniki zaczynają się "starzeć" i prawdopodobieństwo zajścia w ciążę zmniejsza się z każdym rokiem, kolejna przyczyną tego stanu jest traktowana jako choroba cywilizacyjna niepłodność, zamiast rozwój cywilizacji pomagać , to negatywnie wpływa na rozrodczość.

Silna wada wzroku - tu zagrożeniem może być zbyt duży wzrost ciśnienia wewnątrz gałkowego i odklejenie sie siatkówki, potrzebne są konsultacje okulistyczne w ciąży u ciężarnych z wadą wzroku.

Wada serca - poród może spowodować wzrost ciśnienia tętniczego krwi, poza tym samo parcie jest dużym wysiłkiem dla kobiety, zbyt obciąża serce

Gestoza - Występuje tu wysokie ciśnienie krwi, obrzęki, często towarzyszy temu małe łożysko, szybko starzejące się , warunki nie są korzystne dla płodu. Tu ze wzg. na stan matki i płodu nie zawsze wyk sie cięcie cesarskie. Łożysko przodujące ( częściowo, lub całkowicie ) - Zagrożenie przedwczesnego odklejenia się łożyska , tym samym krwotoku, lub jako przeszkoda porodowa. Nieprawidłowe ułożenia i położenia płodu ( poprzeczne , odgięciowe ) - teraz nie wykonuje się już zabiegów położniczych typu obroty zewnątrz-, czy wewnątrzmaciczne płodu, to bardzo niebezpieczne. - ułożenie miednicowe u pierwiastki- drogi rodne nie są "rozciągnięte", najniebezpieczniejszym momentem jest , kiedy zaczyna się rodzić główka, która szczelnie wypełnia kanał rodny, uciska ona pępowinę, przez jakiś czas i ten moment dziecko nie ma dopływu krwi, nie ma czym oddychać.

Ciąża wielopłodowa - często występują tu nieprawidłowe ułożenia, niedojrzałością płodów ( ciąża niedonoszona ), zagrożenie wypadnięcia pępowiny.

Wypadnięcie pępowiny - w momencie przerwania błon płodowych wypływa płyn owodniowy, przy nie wstawionej części przodującej, która nie uszczelnia kanału rodnego dochodzi do gwałtownego wypłynięcia płynu owodniowego, w raz z nim może wypaść pępowina, kiedy zmniejszona jest ilość płynu owodniowego w macicy część przodująca uszczelnia kanał rodny , tym samym uciska na pępowinę i odcina dopływ krwi do płodu , wraz znim tlen potrzebny w oddychaniu wewnątrz macicy- zabieg wykonywany jest w trybie nagłym.

Zamartwica wewnątrzmaciczna - Dzięki rozwojowi techniki, można dokładnie monitorować dobrostan płodu, w jakiejkolwiek sytuacji, gdy płód zaczyna sie źle czuć, wykonuje się zabieg, żeby nie narażać dziecko na stres i , żeby jak najszybciej podjąć ewentualne kroki w terapii. Stan po cięciu cesarskim ( szczeg. Podłóżnym ), po zabiegach chirurgicznych na mięśniu macicy ( np. Wyłuszczenie licznych mięśniaków )- mięsień macicy jest osłabiony, zbliznowaciały, jest podatny na rozerwanie, szczególnie podczas czynności skurczowej.

Przedwczesne odklejenie łożyska - jest to sytuacja zagrażająca życiu matki i płodu w bezpośredni sposób, silny krwotok z ziejących naczyń jest nie do opanowania, to w skrajnym przypadku, czasem bezobjawowo odklei się w części środkowej i tworzący się krwiak tamuje krwotok, dopiero po porodzie można zobaczyć, ze takie coś miało miejsce, przy rutynowej kontroli łożyska. Odklejanie może przebiegać bezobjawowo, od małej powierzchni, jeżeli oddziela sie brzeżnie, to obserwuje się pierw plamienie, później krwotok, jak centralnie to krew gromadzi się pod płytą łożyska i gromadząc się zmniejsza powierzchnię kontaktu płodu z matką, co zmniejsza dostawę substancji potrzebnych do życia, tym samym pogarszają się znacząco warunki wewnątrzmaciczne dla płodu.

Przedwczesne pęknięcie błon płodowych - czop śluzowy, oraz błony plodowesa mechaniczna zaporą przed wniknięciem drobnoustrojów do jamy macicy, tym samym, kiedy zostaną przerwane błony płodowe, zapora znika, a jama macicy stoi otworem, dlatego gdy nawet w czasie porodu, gdy nie ma postępu porodu, a od odpłynięcia płynu owodniowego minęło 6 godzin, to oprócz terapii antybiotykowej, jako profilaktyki, zaleca sie cięcie cesarskie.

Po terminie - wraz ze starzeniem się łożyska następuje pogorszenie warunków dla płodu, stosuje sie wtedy częsty monitoring, aby ustalić dobrostan płodu, w takim przypadku zaczyna się od indukcji porodu, przez podłączenie wlewu kroplowego z oxytocyną, która roznieca skurcze mięśnia macicy, jeżeli kroplówka nie daje oczekiwanych skutków, albo dobrostan płodu tego wymaga, ulańcza sie ciążę cięciem cesarskim. Jest jeszcze wiele innych sytuacji, będących wskazaniem do zabiegowego ukończenia ciąży, czy porodu, a te wymienione sytuacje zostały tylko ogólnikowo wyjaśnione, bardziej szczegółowe informacje należy uzyskać u lekarza prowadzącego.
Co do samej techniki wykonania cięcia cesarskiego, wiele się mówi , lae wiele kobiet nie do końca zdaje sobie sprawę na czym polega ta operacja, jakie czynności są przed, w czasie i po zabiegu.

Przygotowanie do cięcia cesarskiego.

       W zależności czy zabieg jest planowany, czy nagły, stosuje się w przededniu zabiegu dietę lekkostrawną, a od północy głodówkę ( co najmniej 6 godzin przed zabiegiem ), daje się środki przeczyszczające wieczorem, a rano wykonuje się lewatywę, przed samym zabiegiem wykonuje sie golenie wzgórka łonowego, zakłada się cewnik do pęcherza na stałę, zakłada się wenflon do żyły, aby w czasie zabiegu móc podawać kroplówki nawadniające wraz z lekami. Przebieg cięcia cesarskiego.
Przewiezienie na sale operacyjną bez ubrania, znieczulenie ( jeżeli do kręgosłupa ), ułożenie na stole operacyjnym, uśpienie ( w przypadku znieczulenia ogólnego ) mycie brzucha i okolic środkiem dezynfekcyjnym, obłożenie jałowym materiałem ( prześcieradła, serwety ), nacinanie poszczególnych warstw: skóry, tkanki podskórnej, rozsunięcie mięśni, zsunięcie pęcherza ( moment niebezpieczny, zagrożenie przecięciem, ale kiedy jest cewnik, ryzyko jest zmniejszone do minimum, przecięcie otrzewnej, nacięcie minimalne mięśnia macicy, a następnie dla ochrony płodu, jak i dla ochrony macicy, rozrywa się tak, aby otwór był wystarczający, aby urodziła się główka,podczas nacinania mięśnia macicy, zagrożenie jest krwotokiem, ze względu na silne ukrwienie mięśnia macicy w ciąży, a nie ma możliwości użycia elektrokoagulacji podczas tego zabiegu, jedynie na silnie krwawiące naczynia zakłada sie peany, gdyż nacięcie wykonane jest na tyle małe, żeby nie uszkodzić zbyt dużej powierzchni mięśnia, a na tyle duże żeby móc wydobyć płód, narzędzia takie przeszkadzają. Dla ciekawostki sytuacją zapobiegającą nadmiernemu krwawieniu jest o ile jest to możliwe, przygotowanie mięśnia macicy przez czynność skurczową, mięsień macicy kurcząc się w górnej części staje się grubszy, bo wiązki mięśniowe zachodzą na siebie i tworzą coś w rodzaju tłoka, zaś w dolnej części, ściana mięśnia macicy staje się cieńsza, wiązki mięśniowe rozsuwają, i dają miejsce dla płodu, przy końcowej fazie okresu porodu, ściana może być cienka prawie jak kartka papieru, w takiej sytuacji podczas przecinania w dolnym odcinku rozcina ( uszkadza się) mniej wiązek mięśniowych i naczyń krwionośnych, a tym samym krwawienie jest mniejsze.Wprowadzoną do jamy macicy ręką operatora wydobywa się część przodującą, lekarz wykonuję podobne ruchy, jak płód podczas porodu drogami natury, czyli przygięcie główki, obroty, wydobywa płód z jamy macicy, odpępnia, wyjmuje ręcznie popłód łyżeczkuje jamę macicy, z resztek łożyska i błon płodowych, udrażnia kanał szyjki macicy, żeby krew mogła swobodnie odpływać, podanie środka naskurczowego do mięśnia macicy, kontrola narządów jamy brzusznej. Przywrócenie ciągłości poszczególnych warstw poprzez zszywanie szwami ciągłymi lub pojedynczymi w zależności od tkanki.

Czynności po zabiegu.

       Wybudzenie ( tylko gdy było znieczulenie ogólne ),po znieczuleniu "do kręgosłupa" zalecane jest leżenie 24 godziny na płasko, nie unoszenia głowy, jest to związane z ciśnieniem podpajęczynówkowym, możliwe bóle głowy, przełożenie na łóżko i przewiezienie do sali na oddziale położniczym, ścisła kontrola do 3 godzin po zabiegu ( ciśnienie krwi,tętno, krwawienie, obkurczanie się mięśnia macicy, samopoczucie ), przez pierwsze doby jako pokarm wlewy kroplowe, następnie dieta płynna, sucharki, a ok 4 doby normalnie jedzenie. Co do karmienia piersią początki są trudne i w zależności od możliwości oddziału położniczego przynoszą dziecko do karmienia piersią do matki po zabiegu, jeżeli to możliwe, to proś jak najczęściej o przynoszenie, na leżąco bardzo ładnie można karmić dziecko, choć pierwsze dwa dni, raczej dzieci nie chcą jeszcze tak jeść, ale trening jest zawsze dobry. Nie zrażaj sie początkowymi niepowodzeniami, ale dobro dziecka powinno być dla Ciebie motywacją. Na 5 dobę ( w zależności od szpitala ) zdejmuje się szwy z brzucha, na 7 wypuszczają do domu, o ile jest wszystko dobrze z mamą i z dzieckiem, jeżeli dzieciątko wymaga kilku dni dodatkowej opieki, to w niektórych szpitalach jest możliwość pobytu jeszcze tego czasu wraz z dzieckiem. Ten artykuł jest tylko czubkiem góry lodowej, na te tematy napisano wiele publikacji i grubych tomów, zagadnienia omówiłam tylko pobieżnie, nie są one przedstawione wielopłaszczyznowo, są sytuacje, gdzie kilka jednostek chorobowych nakłada się lekarze wtedy musza dostosować postępowanie jak najbardziej optymalnie to stanu matki i dziecka, te wiadomości są tylko po to, żebyście miały jakiekolwiek pojęcie, a po dokładniejsze informacje trzeba iść do lekarza prowadzącego, jeden podstawowy błąd, który często kobiety popełniają, to obawa o zapytanie wszelkich wątpliwości lekarza podczas wizyty, lub nawet telefonicznie, bo wiele pytań tworzy się po puszczeniu klamki od drzwi gabinetu. Trzeba pytać, bo informacje szczątkowe, z którejś ręki nie zawsze mogąbyc wiarygodne i zgodne z indywidualna sytuacją W internecie jest wiele informacji, ale każdy przypadek jest inny, każdy organizm inaczej reaguje nawet na to samo leczenie. NIE WOLNO BAĆ SIĘ PYTAĆ !!

Położna Maja Soboń