Kwas foliowy należy do witamin z grupy B. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa folium czyli liść. Kwas foliowy jest potrzebny każdej komórce naszego organizmu od momentu poczęcia, aż po kres życia. Jego niedobór jest szczególnie groźny u kobiet w czasie ciąży, ponieważ może spowodować poważne wady płodu. Jaka jest rola kwasu foliowego? Gdzie można go znaleźć?
Kwas foliowy (inne nazwy folacyna, folan, witamina B9, witamina M) to cała grupa związków (ok. 20) będących pochodnymi pteryny. Kwas foliowy jest rozpuszczalny w wodzie, ma barwę jasnożółtą i jest bardzo wrażliwy na: wysoką temperaturę, promieniowanie słoneczne i niskie pH. W naturalnych produktach występuje w połączeniu z kwasem glutaminowym.
Kwas foliowy jest tak bardzo istotny dla naszego organizmu, gdyż bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych (z nich powstaje DNA czyli nasza matryca genetyczna). Tym samym reguluje funkcjonowanie i wzrost każdej komórki w organizmie. Ponadto wykazuje on pozytywne działanie na mózg i cały układ nerwowy, a także wpływa na poziom homocysteiny, która uczestniczy w powstawaniu i przemianach aminokwasów i neuroprzekaźników tj. serotoniny (uspokaja, gwarantuje spokojny sen) i noradrenaliny (daje energetycznego kopa i pobudza do działania). Oba te związki zalicza się do tzw. hormonów szczęścia. Inna ważną rolą kwasu foliowego jest zapobieganie anemii megaloblastycznej (razem z witaminą B12 pobudza procesy krwiotwórcze i dojrzewanie erytrocytów). Istotny jest również dla naszego krążenia, działa korzystnie w zapobieganiu chorobom serca, wylewom, miażdżycy i zakrzepowemu zapaleniu żył. Kwas foliowy uczestniczy także w tworzeniu soku żołądkowego i pozytywnie wpływa na funkcjonowanie żołądka, wątroby i jelit. Jak widać witamina B9 to prawdziwy mocarz, potrafi chronić również przed nowotworami (obniża ryzyko zachorowania szczególnie na nowotwory macicy), a także jest bardzo ważna dla mężczyzn- wpływa na jakość nasienia, jej niedobory mogą być przyczyną zmniejszenia ilości plemników.
Niezwykle ważne jest dostarczanie odpowiednich ilości kwasu foliowego w ciąży. Zmniejsza on ryzyko powstawania wad tzw. cewy nerwowej płodu (o ok. 75%), która jest zalążkiem układu nerwowego (z niej formułuje się mózg i rdzeń kręgowy). Tego typu wady powstają na skutek zakłócenia procesu zamykania cewy nerwowej, co powoduje że do mózgu i rdzenia kręgowego przedostaje się płyn owodniowy i w konsekwencji dochodzi do powstania wad tj. przepuklina oponowo- rdzeniowa, bezmózgowie czy rozszczep kręgosłupa (mogą one spowodować paraliż lub upośledzenie umysłowe. Ponadto kwas foliowy zmniejsza ryzyko wystąpienia u dziecka rozszczepu podniebienia i wad wrodzonych serca. Witamina B9 pomaga również przyszłej mamie zapobiegać anemii, a także ma pozytywny wpływ na wagę i rozwój noworodków. Najlepiej rozpocząć suplementację na 3 miesiące przed planowaną ciąża (w dawce 0,4 mg na dobę) i kontynuować ją w czasie ciąży.
Można zaryzykować tezę, że tak naprawdę wszyscy w pewnym okresie życia odczuwamy skutki niedoboru kwasu foliowego. Dlaczego? Ponieważ jego poziom w organizmie obniża się gdy: pijemy kawę i alkohol, palimy papierosy, żyjemy w stresie, stosujemy (ubogą) dietę, zażywany kwas acetylosalicylowy (np. aspiryna, acard)lub stosujemy antykoncepcję hormonalną, a także jeśli często korzystamy z solarium. Zapotrzebowanie na kwas foliowy oczywiście jest zwiększone w ciąży. Niedobory mogą pojawić się u dziewczynek w okresie dojrzewania, u osób z przewlekłymi chorobami przewodu pokarmowego, czy też u osób starszych (niedobór folianów może przyczyniać się do powstania dysfunkcji umysłowej) . Niestety nasz organizm jest w stanie przyswoić max 50% ilości kwasu foliowego dostarczanego z pożywieniem (więc trudno jest dostarczyć do organizmu i utrzymać na właściwym poziomie jego właściwą ilość), dlatego warto go suplementować (z postaci syntetycznej (tabletki) wchłania się praktycznie 100%).
Niedobór kwasu foliowego powoduje przede wszystkim niedokrwistość (często również powiązaną z niedoborem witaminy B12, żelaza i witaminy C). Do głównych objawów niedoboru folacyny zaliczamy: bezsenność, problemy z pamięcią, roztargnienie, problemy z koncentracją, depresja, stany lękowe, ciągłe uczucie zmęczenia bóle głowy, a u płodu wady cewy nerwowej. Innymi objawem są: stany zapalne języka i błony śluzowej jamy ustnej i warg, kołatanie serca, u dzieci i młodzieży zahamowanie wzrostu. A co istotne komórki w organizmie są bardziej podatne na transformacje nowotworowe.
Objawy nadmiaru kwasu foliowego zdarzają się niezwykle rzadko, a mogą występować w postaci: bezsenności, zaburzeń żołądkowo- jelitowych czy też objawów skórnych (wysypka, swędzenie, zaczerwienienie).
Najlepszym źródłem naturalnych folianów są warzywa i owoce, a wśród nich: soja, szpinak, szparagi, sałata, kapusta, kalafior, brukselka, brokuły, groszek zielony, fasola, pomidory, soczewica, natka pietruszki, orzechy, słonecznik, pomarańcze, banany, jabłka, awokado. Świetnym źródłem kwasu foliowego jest również wątróbka (drobiowa i wołowa) oraz żółtka jaj. Nie wolno także zapominać o otrębach pszennych czy chlebie razowym.
Foliany są także wykorzystywane w kosmetyce w preparatach przeciwstarzeniowych, zwłaszcza przeznaczonych dla skóry skłonnej do powstawania zmarszczek i narażonej na dużą ekspozycję promieniowania UV. Kosmetyki z kwasem foliowym mają działanie regenerujące, przeciwzmarszczkowe i ujędrniające, dla kobiet powyżej 30 roku życia.
Wioleta Dymon
Artykuł został przygotowany przez www.superpiękna.pl Strona o poradach z zakresu zdrowia i urody.
→ Krwawienia w ciąży
→ Basen w ciązy
→ Opiekunka cieżarnej
→ Ciąża zagrożona
→ Masaż ciążowy
→ Cukrzyca ciażowa
Strona startowa
Dodaj do ulubionych
DRUKUJ